Ernest Hemingvej ostao je za mene jedan od najekstentričnijih pisaca. Baš zato ga i volim. Iako ljudi više vole da pričaju o njemu u negativnom kontekstu, ja bih ipak rekla da je sa pravom ostao upamćen. Naravno da se njegova djela ne mogu porediti sa ruskim, francuskim ili njemačkim piscima i naravno da postoji ogromna razlika u stilu naracije, ali ipak ima neka veličina u njegovoj okom upadljivoj jednostavnosti. Kada smo već kod toga, prije nego što krenete da govorite o tome kako je američka književnost prejednostavna, molim vas samo da shvatite da se iza svake književnosti kriju kulturološke i istorijske razlike. Prema tome, kako se kultura i istorija jedne nacije razvijala, tako se uporedo kreirala i umjetnost. Samo da naglasim, postoje izuzeci. Uvijek postoje izuzeci.
Ernest Hemingway, rođen je 21. jula 1899, a bio je jedan od najuticajnijih književnika svoga vremena, ali tu titulu nosi i danas, budući da je za svoj roman Starac i more dobio prestižnu Pulicerovu nagradu 1953, kao i Nobelovu nagradu za književnost 1954. godine. Postoji anegdota da je upravo Hemingway autor najkraće priče na svijetu, koja ima svega šest riječi: ‘Na prodaju dječije cipelice. Nikad nošene’.
Sreća je kod inteligentnih ljudi najrjeđa stvar koju znam.
Često imam osjećaj da ljudi Hemingveja zamišljaju kao čovjeka koji je samo sjedio, pio, pušio, ganjao žene i pisao. Ipak to nije istina.
„Moj otac je bio kukavica, upucao se bez razloga“, napisao je Hemingvej o smrti svog oca koji je zbog psihičkih problema oduzeo sebi život. Ironično, 33 godine kasnije pisac je na isti način izvršio samoubistvo.
Sa osamnaest godina imao je prvi susret sa smrću. U jeku Prvog svjetskog rata, mladi Ernest odlazi na ratište u Italiju. Godinama kasnije je u knjizi „Smrt u popodnevnim časovima“, opisao način na koji je njegova trupa prenosila delove raznesenih tela njihovih saboraca kako bi ih dostojanstveno pokopali.
Svjedočenje mnogobrojnim pogibijama za vreme Velikog rata, prouzrokovalo mu je post-traumatski poremećaj. Ne mogavši da prevaziđe jezive scene kojih se često prisećao, pisac se već tada odaje alkoholu.
Iako je rat ostavio velike posljedice na njegovu psihu, Hemingvej nastavlja da kao ratni dopisnik izveštava u Grčko-turskom, Španskom građanskom i Drugom svjetskom ratu.
U mnogim piščevim djelima su opisani svirepi doživljaji sa ratišta.
„Volim da spavam. Moj život ima tendenciju da se raspadne kada sam budan, znate?“
U ispovijestima nekim od najbližih prijatelja, Hemingvej je ispričao da ga je majka tokom detinjstva oblačila u suknjice i haljinice. Kako je govorio, to je radila da bi ličio na svoju stariju sestru. Neki smatraju da se njegov čudan odnos sa majkom reflektovao na odnos sa ženama tokom piščevih kasnijih godina.
U ljubavnom životu Ernesta Hemingveja nazire se specifičan šablon. Prvi brak je okončao zbog ljubavnice koja je bila mlađa od njegove tadašnje supruge. Ljubavnicu je kasnije oženio i ostavio kada je upoznao mlađu devojku. Tu devojku, kasnije suprugu je takođe ostavio kada je upoznao 30 godina mlađu, tek punoletnu Meri.
Žene je uvek ostavljao prvi, iz straha da on ne bude napušten.
Sa suprugom Meri je 1954. godine leteo avionom iznad predela Afrike kada se vozilo srušilo. Srećom, oboje su preživeli sa lakšim telesnim povredama. Sutradan, ukrcavši se na drugi avion kojim će otići do mesta na kome mogu dobiti adekvatnu medicinsku pomoć, avion se zapalio.
Oporavljajući se od dve uzastopne avionske nesreće, Hemingvej je bio sprečen da prisustvuje dodjeli Nobelove nagrade za književnost. Njegov govor je na dodjeli u Švedskoj, pročitao američki ambasador Džon Kabot.
Da li su alkoholizam, večno glumljenje „pravog muškarca“ i ratne traume doprinele depresiji Ernesta Hemingveja, koja je eskalirala samoubistvom?
„Život bilo kojeg čovjeka se završava na isti način. Jedina razlika su detalji kako je ko živio i kako je ko umro.“
Tokom svih tih godina, Ernest je stalno putovao i menjao mesto boravka. Od Amerike, preko Evrope do Kube. Iz četiri braka, dobio je trojicu sinova. Napisao je deset romana i više desetina zbirki pripovedaka i novela.
Govorio je da mir nalazi kada piše.
„Ne postoji ništa što se može uporediti sa pisanjem. Sve što radiš jeste da sjediš za pisaćom mašinom i krvariš“, rekao je Hemingvej.
Čak petoro članova porodice Hemingvej izvršilo je samoubistvo.
Njegova sestra je izvršila samoubistvo nakon saznanja da boluje od raka. Njegov brat je bio dijabetičar i bolovao je od nasljedne depresije. Kada su mu ljekari rekli da će mu amputirati obe noge, riješio je da sam okonča svoj život. Hemingvejeva unuka koja je bila poznati model sedamdesetih godina, predozirala se lijekovima koje je pila zbog epilepsije.
Njegov sin Gregorije, otac sedmoro dece, je u svojim kasnim šezdesetim godinama pronađen kako nag skedi na auto-putu u štiklama i sa haljinom u ruci. Utvrđeno je da je poslednjih godina života Gregorije živeo kao Glorija.
Drugog Ernestovog sina, Džeka, je njegova ćerka optužila za seksualno zlostavljanje njene dvije sestre dok su bile djevojčice. Jedna od njih je kasnije obolela od šizofrenije.
„Sreća je kod inteligentnih ljudi najređa stvar koju znam.“
Naglasila bih samo da mi se čini da ljudi danas više špekulišu o njegovom životu, nego što pričaju o njegovim djelima. Kako i sam Kundera kaže, više se čitaju biografije napisane o njemu, nego njegovi romani. Meni se to ne dopada. Bio je što je bio. Ostavio je mnogo toga iza sebe.
(knjigocrvic/danas.rs)
